Wzrost liczby przypadków alergii skórnych – diagnoza i metody leczenia

Obok reakcji alergicznych wziewnych oraz pokarmowych, alergie skórne stanowią kolejną formę nieprzyjemnej odpowiedzi organizmu ludzkiego na konkretne substancje. Wyzwanie w ich identyfikacji pochodzi nie tylko od często niejasnych objawów, które są możliwe do pomylenia z innymi chorobami skóry, ale także z szerokiej gamy potencjalnych alergenów. Poniżej znajduje się podstawowe informacje na temat uczuleń skórnych.

Przez ostatnie pięć dekad, globalny trend dla ogólnej częstotliwości występowania alergii jest stały wzrost. Z różnorodnych źródeł wynika, że aż 20-40% populacji może doświadczyć uczulenia skórnego w pewnym czasie swojego życia. Istnieje kilka rodzajów tej formy alergii, a najbardziej popularne to egzema, kontaktowe zapalenie skóry oraz pokrzywka, każdy rodzaj ma swoją unikalną postać, co utrudnia diagnozę.

Kontaktowe zapalenie skóry to reakcja wywołana bezpośrednim kontaktem skóry z określoną substancją. Objawia się ona czerwonością, obrzękiem, pękaniem skóry, uczuciem pieczenia, a często również pęcherzami, guzkami czy łuszczeniem się. Reakcja ta jest zwykle opóźniona i pojawia się od 12 godzin do 3 dni po kontakcie z alergenem, a nasilone objawy, pomimo leczenia, mogą utrzymywać się nawet do 4 tygodni!

W przypadku pokrzywki, która może ale nie musi towarzyszyć kontaktowemu zapaleniu skóry, mówimy o wyraźnych, wypukłych plamach powodujących intensywny świąd. Pojawiają się one natychmiast po kontakcie z alergenem i mogą niespodziewanie zniknąć – po kilku godzinach lub dniach.

Najtrudniejsza w leczeniu jest egzema, znana też jako atopowe zapalenie skóry o podłożu alergicznym. Rozwija się ona najczęściej w wieku dziecięcym i ma charakter przewlekły, choć niektórzy dorastają z nią do wieku dorosłego. Objawy to czerwona swędząca skóra, często łuszcząca się, z okresami nasilenia i złagodzenia objawów.

Mechanizm alergii skórnej jest podobny do innych typów alergii – nasz układ odpornościowy identyfikuje daną substancję jako zagrożenie i wywołuje proces związany z wydzielaniem histaminy. Wśród alergenów możemy wymienić takie substancje jak:

W przypadku kontaktowego zapalenia skóry mogą to być związki niklu obecne m.in., w biżuterii, klamrach pasków, zamkach błyskawicznych, itd.; inne substancje chemiczne, pyłki zawieszone w powietrzu, a nawet promienie słoneczne.

Pokrzywka najczęściej wynika z ukąszenia owada, przyjęcia specyficznego leku (nawet doustnie) lub po spożyciu określonego pokarmu!

Przyczyną atopowego zapalenia skóry są prawdopodobnie różnorodne czynniki, ale naukowcy nadal nie są pewni co do konkretnej przyczyny. Pośród potencjalnych bodźców wzmagających objawy choroby znajdują się sierść zwierzęca, środki czystości oraz kurz domowy.

Istnieje ponad 3700 znanych alergenów, co utrudnia stworzenie ich pełnej listy. Najczęściej spotykanymi są nikiel, substancje zapachowe używane w kosmetykach i detergentach oraz inne składniki często występujące w produktach do higieny osobistej, kosmetykach przeciwsłonecznych, farbach do włosów czy antyperspirantach. Inne potencjalne zagrożenia to antybiotyczne maści, lateks i niektóre rośliny (np. bluszcz, sumak, dąb).

Generalnie przyjmuje się, że na alergie skórne są bardziej narażone kobiety z powodu częstszego używania kosmetyków, małe dzieci ze względu na słabo rozwinięty układ odpornościowy i wrażliwą skórę, a także pracownicy niektórych branż takich jak metalurgia, fryzjerstwo, kosmetyka, opieka zdrowotna, a także malarze i florysty.