Zagrożenia, symptomy i terapia związane ze skręceniem kolana oraz potencjalne komplikacje

Wrażliwość stawu kolanowego wynika głównie z braku mięśniowej osłony, a jedynym zabezpieczeniem są spłaszczone kości zwane rzepkami. Skręcenie tego stawu oznacza częściowe lub całkowite zerwanie jego więzadeł (ACL, PCL, MCL, LCL). Objawy takiej kontuzji obejmują opuchliznę, silny ból w okolicy kolana, wysięk oraz uczucie przeskakiwania i niestabilności stawu. Podstawowymi metodami terapii są rehabilitacja oraz artroskopia, czyli rekonstrukcja więzadła kolana.

Coraz większa aktywność fizyczna w społeczeństwie i wydłużanie się naszej średniej długości życia sprawiają, że aż 30% wszystkich urazów stawów dotyczy stawu kolanowego. Skręcenie kolana to częste i niestety poważne urazy. Najczęściej dochodzi do nich podczas uprawiania sportu (m.in. bieganie, sporty zimowe) przy redukcji prędkości, lądowaniu po skoku, nagłym zatrzymaniu i obrocie na nodze, ale też podczas codziennych czynności, takich jak wsiadanie lub wysiadanie z samochodu czy wykonywanie porządków domowych.

Za skręcenie kolana odpowiadają różnego rodzaju urazy oraz przeciążenia spowodowane nadmierną lub nieodpowiednią aktywnością fizyczną, a także brakiem odpowiedniego przygotowania do niej. Urazy te mogą prowadzić do uszkodzeń i naderwań więzadeł opisanych poniżej.

Więzadło krzyżowe przednie (ACL), umieszczone w centralnej części kolana, zapewnia stabilizację i ochronę stawu kolanowego podczas ruchów w przód i tył. Jest to najczęściej zerwane więzadło, a do uszkodzenia dochodzi zazwyczaj w wyniku gwałtownych ruchów skrętnych lub nadmiernego prostowania stawu. Urazowi ACL często towarzyszą uszkodzenia innych struktur: chrząstki stawowej lub łąkotek.

Więzadło krzyżowe tylne (PCL) znajduje się również wewnątrz stawu i zapobiega wysuwaniu się piszczeli spod kości udowej ku tyłowi oraz ogranicza krańcowe ruchy wyprostu i zginania. Zazwyczaj dochodzi do niego w wyniku silnego uderzenia w przednią powierzchnię głowy piszczeli i forsownego przesunięcia, co często zdarza się podczas wypadków komunikacyjnych.

MCL to grube, szerokie i wytrzymałe więzadło położone po wewnętrznej stronie kolana. Chroni stawy kolanowe przed nadmiernym odchyleniem do środka, a nawet poważne uszkodzenia goją się najczęściej dobrze bez konieczności operacji. Z kolei LCL, umieszczone po zewnętrznej stronie stawu, zapobiega nadmiernemu odchyleniu na zewnątrz.