Bezpieczeństwo i użycie antykoncepcji awaryjnej: przegląd "pigułki dzień po"
Antykoncepcja awaryjna, znana potocznie jako „pigułka dzień po”, jest strategią zapobiegającą niepożądanym ciążom po aktywności seksualnej, gdy inne formy antykoncepcji zostały pominięte lub zawiodły. Wiele osób ma wątpliwości odnośnie bezpieczeństwa tej metody i ryzyka zajścia w ciążę pomimo jej zastosowania. Poniżej przedstawiamy większą liczbę informacji na ten temat.
Leki używane do antykoncepcji awaryjnej mogą różnić się pod względem typu, ale ich działanie jest na ogół podobne – opóźniają proces owulacji, utrudniając tym samym plemnikom dostęp do jajeczka. Warto pamiętać, że plemniki są w stanie przetrwać w układzie rozrodczym kobiety do 48 godzin, podczas gdy żywotność komórki jajowej wynosi jedynie 24 godziny.
„Pigułka dzień po” działa również na endometrium – błonę śluzową macicy. Hormony zawarte w tabletkach powodują jej przerzedzenie, co utrudnia implantację zarodka.
Unia Europejska zezwoliła na bezreceptową sprzedaż tabletek zawierających octan ulipristalu (EllaOne). Każda tabletka zawiera 30 mg tego hormonu i powinna być zażyta w ciągu 120 godzin po stosunku, aby zminimalizować ryzyko ciąży. Octan ulipristalu jest selektywnym modulatorem receptora progesteronowego, który działa głównie na endometrium, utrudniając implantację zarodka. W Polsce ten lek był dostępny bez recepty do 2017 roku.
Od 2017 roku wymagana jest recepta na „pigułkę dzień po”. Może ją wystawić każdy uprawniony lekarz, nie tylko ginekolog. Było to możliwe nawet podczas konsultacji online. Jednak wobec nadchodzących zmian prawnych, które mają wejść w życie w pierwszym kwartale 2024 roku, „pigułka dzień po” będzie dostępna bez recepty dla osób powyżej 15 roku życia. Osoby poniżej tego wieku będą mogły korzystać z antykoncepcji awaryjnej jedynie na podstawie recepty.
