Alergeny – niewidzialni wrogowie ludzkiego układu immunologicznego

Podczas gdy większość ludzi nie reaguje na nie, alergeny, czyli nieszkodliwe substancje lub związki chemiczne, mogą wywołać silną reakcję układu odpornościowego u pewnej grupy osób. To niekontrolowane oddziaływanie układu immunologicznego jest nazywane reakcją alergiczną. Istnieje wiele rodzajów alergenów, ale najpopularniejsze kategorie to alergeny pokarmowe, wziewne i kontaktowe. Specjalistą, który zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem takich reakcji jest alergolog.

Niezależnie od ich różnorodności, alergeny nie mają jednolitej budowy chemicznej ani strukturalnej. Mogą one pochodzić z wielu źródeł, zarówno zwierzęcych jak i roślinnych, a także mogą być proste związki chemiczne o charakterze haptenów (na przykład niektóre leki). Większość znanych nam alergenów to białka lub glikoproteiny o masie cząsteczkowej wynoszącej od 10 do 40 kDa. Warto jednak pamiętać, że w dzisiejszych czasach znane są również alergeny o innej masie cząsteczkowej, zarówno mniejszej (3 kDa) jak i większej (do 100 kDa). Rozmiar cząsteczek alergenów wpływa na ich immunogenność i zdolność do przenikania przez ludzkie tkanki.

Wiele substancji, które spotykamy w naszym codziennym otoczeniu, ma potencjał, aby wywołać reakcję alergiczną. Ze względu na drogę, którą wnikają do naszego organizmu, alergeny można podzielić na wziewne (które dostają się do naszych dróg oddechowych poprzez powietrze), pokarmowe i kontaktowe. Alergeny wziewne są wszędzie wokół nas w powietrzu, a niektóre z nich mogą nawet działać bezpośrednio na odsłoniętą skórę. Wśród najczęstszych alergenów wziewnych znajdują się pyłki roślin (drzew, traw, chwastów), roztocza kurzu domowego, naskórki ssaków oraz grzyby pleśniowe.