Suche oczy – jak je rozpoznać, co jest ich przyczyną oraz jakie są metody leczenia

Zespół suchego oka to stosunkowo częsta dolegliwość, której jednak często nie diagnozuje się na czas. Specjaliści w dziedzinie oftalmologii podkreślają, że mimo iż powoduje ona znaczny dyskomfort, możliwe jest skuteczne łagodzenie jej objawów. Poniżej znajduje się omówienie symptomów, które mogą świadczyć o wystąpieniu zespołu suchego oka oraz wskazówki, kiedy warto zgłosić się do specjalisty. Przedstawione zostaną również najnowsze metody leczenia tej dolegliwości.

Badania epidemiologiczne wskazują, że zespół suchego oka dotyka od 5 do 34% populacji. Ryzyko jego wystąpienia rośnie z wiekiem. W jednym z badań przeprowadzonych w Indiach stwierdzono, że aż 54,3% sześćdziesięciolatków cierpi na tę chorobę. Inne czynniki predysponujące to płeć żeńska, przeprowadzone operacje okulistyczne oraz niewystarczająca dieta.

Zespół suchego oka jest zdefiniowany jako utrata równowagi w filtrze łzowym. Towarzyszą mu takie objawy jak: uczucie kłucia, drapania lub szczypania w oku, włóknista wydzielina na powiekach i w kącikach oka, nadwrażliwość na światło, zaczerwienienie oka, poczucie obecności ciała obcego w oku, problemy z noszeniem soczewek kontaktowych, trudności z widzeniem podczas jazdy samochodem w nocy, zamglone widzenie, uczucie zmęczonych oczu oraz nadmierne łzawienie. Ten ostatni symptom może wydawać się sprzeczny z ideą suchego oka, jednak jest naturalną reakcją obronną organizmu na patologiczne wysychanie oczu.

Jeżeli zaobserwujesz u siebie kilka z wymienionych powyżej objawów, powinieneś udać się na konsultację do okulisty. Diagnostyka zespołu suchego oka opiera się na kompleksowym badaniu, które obejmuje wywiad środowiskowy oraz test Schirmera. Podczas tego testu lekarz umieszcza pasek bibuły w worku spojówkowym. Po 5 minutach ocenia długość paska nawilżonego łzami. Na tej podstawie określa ilość wody wydzielanej w łzach. Dodatkowo przeprowadza się testy barwnikowe oceniające jakość łez, pomiar osmolarności łez oraz pobranie łez do identyfikacji markerów chorób oczu.

Filtr łzowy składa się z trzech warstw – wodnej, śluzowej i lipidowej. Zaburzenia w każdej z nich mogą powodować suchość oczu. Warstwa wodna nawilża powierzchnię rogówki i dostarcza tlen oraz niezbędne składniki odżywcze. Śluz obniża napięcie powierzchniowe, co pozwala na szybkie i równomierne pokrycie powierzchni oka łzami. Warstwa lipidowa zabezpiecza wodę przed parowaniem.

Suchość oczu nasila się z wiekiem, co jest naturalnym procesem ograniczającym produkcję łez. Ponadto zespół suchego oka może towarzyszyć innym chorobom, takim jak zespół Sjogrena, alergiczne choroby oczu, reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń układowy, twardzina układowa, sarkoidoza czy zaburzenia funkcjonowania tarczycy. Może występować także przy niedoborze witaminy A oraz podczas przyjmowania leków przeciwalergicznych, antydepresyjnych czy antykoncepcji hormonalnej. Suchość oczu może być również efektem urazów, operacji laserowych czy noszenia soczewek kontaktowych.

Mimo wystarczającej produkcji łez, mogą pojawić się objawy suchego oka, jeśli łzy parują zbyt szybko. Może być to spowodowane ograniczeniem mrugania podczas czytania lub patrzenia na monitor komputera, a także w wyniku rozwoju choroby Parkinsona. Suchość oczu u kobiet często wiąże się z hormonami i może pojawiać się podczas stosowania antykoncepcji, ciąży oraz menopauzy.