Zasady postępowania w przypadku zapalenia spojówek: objawy, przyczyny, metody leczenia

Zapalenie spojówek to schorzenie, które odpowiada za 1% wszystkich wizyt u lekarza rodzinnego i zgłoszeń na pogotowie. To zjawisko najczęściej dotyczy dzieci w wieku do siedmiu lat, ale nie oszczędza żadnej grupy wiekowej. Gorący okres dla tej dolegliwości przypada na miesiące od marca do maja każdego roku. Jak zatem postępować, jeżeli ktoś w rodzinie zmaga się z zapaleniem spojówek? Czy istnieją sprawdzone metody radzenia sobie z tym problemem w warunkach domowych?

Spojówki to błona śluzowa pokrywająca wnętrze powiek oraz przednią stronę twardówki, czyli część oka potocznie nazywaną „białkiem”. Tworzy także tak zwany worek spojówkowy – widoczny po odchyleniu dolnej powieki obszar, w którym gromadzą się łzy i śluz. Głównymi funkcjami spojówki są ochrona oka przed uszkodzeniami i infekcjami oraz utrzymanie odpowiedniego nawilżenia jego powierzchni. Niestety, pomimo pełnienia roli delikatnej pierwszej linii obrony, spojówka jest często narażona na różnego rodzaju stany zapalne.

Głównym i najbardziej powszechnym objawem zapalenia spojówek jest intensywne zaczerwienienie oka, wynikające z zapalenia drobnych naczyń krwionośnych, które w takim stanie stają się wyraźnie widoczne. Zaczerwienienie to może obejmować jedynie worek spojówkowy lub całą powierzchnię „białka” oka. Inne często występujące symptomy to nadmierne łzawienie oraz uczucie pieczenia lub swędzenia oka. Wielu pacjentów doświadcza również opuchlizny spojówki oraz obecności wydzieliny o białej, żółtej lub zielonej barwie zbierającej się w kącikach oczu, mogącej skutkować przyklejeniem powiek po przebudzeniu.

Warto jednak zaznaczyć, że nie każde zaczerwienienie oka musi sugerować zapalenie spojówek. Może ono być także wynikiem urazu mechanicznego czy obecności ciała obcego w rogówce.

Zapalenie spojówek najczęściej ma podłoże infekcyjne. U dorosłych głównymi sprawcami są wirusy, u dzieci natomiast często mamy do czynienia z zapaleniami bakteryjnymi. Szacuje się, że 80% wszystkich ostrych postaci tej infekcji powodowanych jest przez adenowirusy, które mogą prowadzić także do takich schorzeń jak zapalenie gardła, oskrzeli czy przeziębienie. W związku z tym zapalenie spojówek może być jednym z elementów szerszej walki organizmu z patogenami. Inne wirusy, które mogą indukować stany zapalne spojówek to wirus opryszczki (Herpes simplex, Herpes zoster), enterowirusy, a nawet koronawirus SARS-CoV-2 odpowiedzialny za pandemię COVID-19.